Gerechtigheid en barmhartigheid
Met het rapport ‘Gerechtigheid en barmhartigheid: betrokkenheid van kerken en diaconale organisaties bij de aanpak van armoede en schulden’ maken kerken en diaconale organisaties inzichtelijk hoe en in welke mate zij zich inzetten om armoede en schulden tegen te gaan en welke trends en ontwikkelingen daarin zichtbaar zijn.
Minister Schouten gaf in haar reactie aan dat ze graag dit mooie en belangrijke werk van kerken en maatschappelijke organisaties uit wil dragen. Daarnaast wil ze graag periodiek ook met kerken in gesprek om signalen en eventuele zorgen te delen.
Veelzijdig maar vaak onbekend
Uit het onderzoek blijkt dat de inzet veel en veelzijdig, maar vaak nog onbekend is. Het gaat om een breed scala aan activiteiten, van voedsel- en kledingbanken, coaching naar een schuldenvrij leven en hulp bij financiële administratie tot sociaal-emotionele ondersteuning. Het geschatte aantal uren dat betaalde en onbetaalde krachten hebben besteed aan het ondersteunen van mensen in armoede komt uit op 2,3 miljoen. Daarnaast is een omvangrijk bedrag uitgegeven aan armoedebestrijding: in totaal ruim 40 miljoen euro.
Mensen buiten de kerk denken bij financiële nood echter nauwelijks aan de kerk als mogelijke hulpverlener. Kerken en diaconale organisaties wachten gelukkig niet af totdat mensen met een hulpvraag aankloppen, zij gaan zelf op hen af en leggen zo verbindingen in de wijk. Maar desondanks blijft het een vraag die veel kerken bezig houdt: hoe vinden we mensen die het moeilijk hebben en wellicht hulp kunnen gebruiken?
Onvoorwaardelijk, langdurig en vanuit vertrouwen
Ook is gevraagd naar wat kenmerkend is aan de aanpak van armoede door kerken en diaconale organisaties. Het ondersteunen van mensen vanuit vertrouwen, liefde en gelijkwaardigheid scoorde daarbij het hoogst: er worden niet eerst allerlei vragen gesteld om erachter te komen of mensen echt in aanmerking komen voor hulp. Kerken en diaconale organisaties hebben daarnaast veel aandacht voor groepen die niet of beperkt aanspraak kunnen maken op overheidsvoorzieningen, die tussen wal en schip vallen en/of buiten het bereik of blikveld van officiële instanties vallen. Ook het bieden van maatwerk en van langdurige ondersteuning scoren hoog bij de kenmerkende aanpak
Verbeteringen
De respondenten konden ook verbetersuggesties noemen voor de aanpak van armoede. Daarin komt de wens naar voren om praktische informatie over toeslagen en regelingen te delen met kerkelijke vrijwilligers. Daarnaast noemen respondenten dat het belangrijk is dat de kerk meer een agenderende rol op zich neemt door, bijvoorbeeld in het publieke debat, aandacht te vragen voor armoede in Nederland. Dat is volgens hen hard nodig gezien de (verwachte) stijging van het aantal mensen dat financieel in de knel komt.
In 2022 is het driejaarlijkse onderzoek van kerken rond armoedebestrijding voor de negende keer uitgevoerd. Aan het onderzoek, georganiseerd vanuit het Knooppunt Kerken en Armoede, nemen de meeste Nederlandse kerkgenootschappen, waaronder ook GKv en NGK deel.
