Pijnlijke spagaat
Diversiteit als paradijs en polarisatie als probleem: het is een spagaat die in de samenleving en in de kerk steeds weer terug komt. Aan de ene kant is er een verlangen, in ieder geval dat zeggen we vaak, naar een diverse en inclusieve kerk waar iedereen zich welkom voelt. Aan de andere kant worstelen veel kerken als er in de gemeente verschillen van inzicht zijn. Denk aan vrouw en ambt, seksualiteit, liederen en liturgie, gericht op eigen leden of op de buurt, prioriteit bij ouderen of jongeren, aansluiten bij de cultuur of juist een tegencultuur vormen. Heel wat kerken kloppen ook bij Kerkpunt aan met dit soort vragen rond ‘variatie’. Want een spagaat is best wel knap, maar het wordt pijnlijk als die te lang duurt.
Leren dansen
Deze blog gaat die spagaat niet zomaar oplossen. Ook advies en begeleiding vanuit Kerkpunt levert niet meteen de ideale situatie op. Wat wel kan, is een beetje uit die spagaat komen en als gemeenschap wat leren dansen in en met de verschillen die er zijn. Een paar beginstapjes kunnen daarbij helpen. Allereerst: in een kerkgemeenschap moeten we leren leven met zowel een hoge ideaal als de erkenning van een weerbarstige werkelijkheid. Het hoge ideaal dat je een gemeente bent van Christus en geroepen om Hem na te volgen.
Tegelijkertijd is er het feit dat je een clubje mensen bent met gebreken dat er regelmatig een zooitje van maakt. Die beide kanten van de medaille moet je niet relativeren: Gods missie met deze wereld wordt niet minder omdat wij falen. En mensen blijven feilbare mensen, ook als je gelooft en zelfs als je vol bent van Gods Geest. Conflict, strijd en verschil van inzicht horen bij iedere club, of dat nu Ajax, een buurtvereniging of een geloofsgemeenschap is.
Eenheid
In de tweede plaats: de zware last van ‘eenheid’. Impliciet of expliciet vinden we vaak dat er sprake moet zijn van ‘eenheid’ in een kerk. Maar wat die eenheid is, daar heeft iedereen weer eigen ideeën over. Wat lucht kan geven is te bedenken dat eenheid er al is. God geeft eenheid in het geloof. Wij als mensen en kerken hoeven die eenheid niet te maken, wij mogen die eenheid belijden. De bijbel roept op tot eensgezindheid – en dat is iets anders dan dat je het over alles eens moet zijn.
Dat brengt bij een derde punt: eensgezindheid gaat niet alleen over meningen en standpunten, maar ook over een houding. Maak nooit de fout om te zeggen dat een mening of standpunt er niet toe doet; het kan echt ergens over gaan. Maar bedenk tegelijkertijd dat het omgaan met meningsverschillen iets van (christelijk) karakter en deugden vraagt. De vrucht van de Geest is liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing (Galaten 5). Die vrucht levert niet altijd een oplossing op in geval van verschil van inzicht, maar wel stapjes voor een dans met elkaar en met de verschillen. Je gaat anders met elkaar en het verschil van inzicht om.
Achter Jezus aan
Collega’s van Kerkpunt kunnen gemeenten adviseren en begeleiden om samen beter te leren dansen. Daarvoor zijn er allerlei werkvormen en is er ook een snelscan ‘verschil van inzicht’ ontwikkeld. Als veel gemeenteleden deze scan invullen (in twee minuten te doen), komt naar voren op welk vlak en welk niveau mensen moeite hebben verschil.
Tot slot: karakter, deugden en eensgezindheid zijn er niet voor zichzelf of voor de gemeente zelf. Eensgezindheid zit vooral in het doel. Als gemeente ben je samen op pad naar het komende rijk van Christus. En als gemeente ben je daar nu al een voorproefje van, onafhankelijk of er nu gedonder in de tent is of niet. Neigingen tot polarisatie of de wens tot diversiteit mag nooit het zicht vertroebelen op waar je als gemeente naar toe op weg bent. Want wie in een spagaat zit, kan moeilijk achter Jezus aan strompelen.
Deze blog is geschreven door Cors Visser.