Door: Klaas Quist – adviseur leiderschap

In gesprekken met leiders in de kerk, gaat het zonder uitzondering in ieder geval over twee onderwerpen. Leiders in de kerk zijn vermoeid en bezorgd, en ervaren drukte.

Bezorgd en vermoeid

Het verantwoordelijkheidsgevoel van de meeste kerkleiders die ik ken, is goed ontwikkeld. Zij zien met verdriet dat steeds meer gemeenteleden op afstand komen of vertrekken. Die trend is niet nieuw. Het eerlijke verhaal is dat dit in veel gemeenten al jaren aan de gang is. Het is inmiddels niet alleen lastig om ambtsdragers te vinden. In veel gemeenten zijn ook vacante plekken in het jeugdwerk, pastoraat, muziek en zo verder. Het werk in de gemeente wordt door steeds minder handen gedaan. Hoe activeer je de gemeente?
De leiders in de kerk maken zich hier terecht zorgen over. Dat kan zomaar omslaan in een verwijt. ‘Waarom zegt iedereen zo gemakkelijk nee als er een beroep op hen wordt gedaan?’ Het is niet moeilijk om aan jouw ijver voor de Heer en zijn gemeenschap kapot te gaan. Leiders kunnen lijden aan de kerk. Dat brengt mij op het tweede onderwerp.

We zijn druk

Nogal logisch, denk je wellicht. Maar waarmee zijn we druk? Het antwoord op die vraag helpt in het vinden van een oplossing. Het is meestal geen goede drukte. Dat is niet mijn conclusie, maar die van mijn gesprekspartners uit de lokale kerk. Zij vinden zelf dat de onderwerpen die zij bespreken teveel gaan over het regelen van de kerk. Leiders zorgen dat het allemaal een beetje soepel en glad loopt in de gemeente. En aan dat wat kerkelijke leiders zelf het belangrijkste vinden, komen ze vaak niet of onvoldoende toe.
Voor wie dit herkent en daar ook last van heeft, heb ik twee adviezen.

1. Zet wat belangrijk is in de tunnel van je aandacht

Wie schaarste ervaart, gaat vroeger of later last krijgen van tunnelvisie. Je hebt dan alleen nog maar oog voor wat voor je ligt wat dringend je aandacht vraagt. En die dringende dingen zijn er. Het heeft ook geen zin om die radicaal over boord te gooien. Je moet daar wat mee. Maar je moet wellicht niet met alles iets doen. Niet alles is belangrijk voor jou.

In mijn boek De wenkende leider schrijf ik over een kerkenraad die met elkaar hebben gesproken over welke luiers voor de crèche moesten worden aangeschaft. Een ongetwijfeld relevant onderwerp, maar mij dunkt: niet voor de kerkenraad. Wat is jullie luier-onderwerp op de agenda? Benoem daarom wat belangrijk is en zorg dat dit een plaats krijgt in de tunnel van jullie aandacht. Dat is dé manier om te zorgen dat je het ziet en niet vergeet.

2. Focus op de toegevoegde waarde

Het klinkt misschien wat vreemd, maar leiding geven hoeft niet moeilijk te zijn. Alles wat de gemeente nodig heeft om te wandelen in haar roeping, is door Christus aan zijn gemeente geven. Ieder heeft genadegaven ontvangen van de Koning van de kerk. Het enige dat leiders hoeven doen is kijken wat de gaven nodig hebben. Zodat ze geschikt zijn voor gebruik en dus worden ingezet.

Om dat te kunnen doen, is het nodig dat leiders een duidelijk beeld hebben van de bestemming van de gemeente. De bestemming geeft richting aan de inzet van de gaven. Leiders dienen daar de focus op te houden en ook zelf in te wandelen. Zo wenken zij de gemeente naar de weg waar zij zelf ook op gaan.

In deze vorm van leiderschap zit iets paradoxaals. Wie gericht is op de gedragsverandering bij de ander (Doe mee! Stel je beschikbaar! Zeg toch geen nee! We hebben je nodig!) raakt makkelijk teleurgesteld en vermoeid. Wie gericht is op zichzelf en de eigen verantwoordelijkheid en daarin durft te veranderen, creëert ruimte voor anderen.

Meer weten?

  • Lees mijn boek De wenkende leider (te bestellen in de webshop van Kerkpunt)
  • Kijk het webinar De Wenkende leider van 29 maart terug
  • Volg het programma voor zelfstandig gebruik

Programma voor zelfstandig gebruik

Rond het boek De wenkende leider is een programma van drie dagdelen ontwikkeld dat kerkenraden samen met diaconieën zelfstandig kunnen uitvoeren. Met behulp van dit programma verken je met elkaar de huidige manier van leiding geven en ontdek je hoe je samen kunt groeien in het wenkend leiderschap.

Download de brochure

Tip

Voor wie meer wil weten over wat schaarste aan tijd met ons doet en hoe je dat kunt veranderen: lees het confronterende en inspirerende boek Schaarste van de econoom Mullainathan en psycholoog Shafir.

Wil je meer weten?
Neem contact op met Klaas Quist

klaas.quist@kerkpunt.nl 085 1045 111