Uit je hart

Mijn vriend hield erg van muziek en ging ook geregeld naar een concert. Omdat praten lastig was vanwege de ‘mist in zijn hoofd’, ging ik achter de piano zitten. Ik heb geen idee meer wat ik speelde. Waarschijnlijk een combinatie van oude en nieuwe kerkliederen. En, vast niet al te ingewikkeld. Mijn muzikale vaardigheden zijn beperkt. Terwijl ik zo wat voor de vuist weg klanken voorbracht, kwam de communicatie op gang. Niet eerder heb ik zo van dichtbij ervaren wat de kracht van muziek kan zijn. En ook, dat perfecte uitvoering geen noodzakelijke voorwaarde is om elkaars hart te bereiken.

Muziek. Het is zomaar een twistpunt in de kerk. Of een bron van ergernis. Soms allebei. Dat is voor mij logisch verklaarbaar sinds ik zelf te maken heb met een hinderlijke gehoorbeschadiging. Sindsdien weet ik dat geluiden in onze hersenen worden ‘gehoord’ in het gebied waar ook onze emoties worden verwerkt. Dus geluid en emoties beïnvloeden en versterken elkaar. Daarom luisteren we muziek die past bij de stemming die wij hebben of wensen.

Toch zijn wij geen gevangenen van de werking van ons brein. Dat is te makkelijk en helpt ons niet verder. We komen eerder voorbij de ergernis en twisten als we elkaar beter leren kennen. De vraag is misschien zelfs wel of we onze ergernissen moeten willen oplossen. Waarom zou jij mijn muziek moeten gaan waarderen en overnemen? Dat is flauwekul!

Vrede is ‘geïntegreerde diversiteit en geen uniformiteit’, zegt Jonathan Sacks in zijn recent verschenen boek over Numeri. Vrede is ‘het harmonieuze naast elkaar bestaan van gewoonlijk met elkaar strijdende individuen (…) elk met hun eigen karakter en unieke bijdrage aan de totaliteit van de mensheid.’

Als we dit nu eens toepassen op muziek en de kerk. Hoe werkt die ‘geïntegreerde diversiteit’ dan in de praktijk? Drie voorbeelden:

1. De NGK Zeewolde zingt zo nu en dan een favoriet lied van een gemeentelid. Daarbij wordt een korte toelichting gegeven wat dit lied voor die persoon betekent.
2. In de NGK Veenendaal is een ‘muziekkring’. Als ze bij elkaar komen luisteren ze naar elkaars muziek en spreken ze door over de betekenis.
3. Onlangs liet ik in mijn gezin een lied horen. ‘Als ik binnenkort zou komen te overlijden, mag je dit wel draaien als jullie mij de kerk uit dragen’, zei ik. En zo ontstond een gesprek over wat dit lied voor mij betekent.

Het begint dus (zoals zo vaak) bij het delen van ons leven in combinatie met oprechte nieuwsgierigheid naar de ander. Veel moeilijker is het niet.

Wil je weten over welk lied ik het heb? Je kunt ‘m hier beluisteren. Je vindt hier ook meer ideeën om in jullie gemeente ‘geïntegreerde diversiteit’ in de praktijk te brengen.

Deze bijdrage is geschreven door Klaas Quist en verschenen in OnderWeg van 13 januari.