Het werk van de diaconie is mooi en veelomvattend. Er is altijd meer te doen dan je aankunt. Werk daarom planmatig en doelgericht. Een diaconaal plan helpt daarbij. Het laat je nadenken over het doel en de huidige praktijk van het diaconale werk. Het helpt je daarnaast om na te denken over jullie diaconale opdracht en de manier waarop jullie het diaconale werk in en door jullie gemeente concreet willen vormgeven.
Het maken van een diaconaal plan heeft een aantal pluspunten:
Betrek vanaf het begin een aantal gemeenteleden via een werkgroep bij het maken van een diaconaal plan. Onderstaande vragen zijn daarbij behulpzaam.
Begin met het stellen van een aantal vragen: wat bedoelen wij met diaconaat, wat is onze opdracht en die van de gemeente? Waar dromen we van? Hoe zouden we onze missie als diaconie en gemeente verwoorden? Denk hier samen over na en zet daarna op papier wat jullie het meest belangrijk vinden.
In deze stap kijk je naar je eigen gemeente. Wat is de samenstelling van onze gemeente en welke hulpbronnen heeft God ons gegeven? Inventariseer en evalueer daarnaast bestaande activiteiten. Zo krijg je inzicht in waar jullie als diaconie en als gemeente al mee bezig zijn. Maak die inventarisatie aan de hand van de volgende rubrieken:
Evalueer deze activiteiten vervolgens aan de hand van de volgende vragen:
Denk vervolgens na welke ontwikkelingen je ziet en breng in kaart welke gevolgen deze hebben voor mensen in de gemeente en in de samenleving. Komt er een AZC in de buurt? Hebben we veel zzp-ers in de gemeente en zit de economie al een tijdje in een dal? Zijn er meer mogelijkheden om met andere diaconieën in onze plaats samen te werken? Breng mogelijke gevolgen in kaart en welke doelgroepen daarbij betrokken zijn.
Vervolgens ga je na aan welke diaconale aandachtsvelden te weinig aandacht wordt besteed. Zie je dingen waar jullie eigenlijk iets mee zouden moeten, maar waarvan je niet precies weet hoe je dat moet aanpakken? Om witte vlekken in beeld te krijgen, ga je in gesprek met sleutelfiguren in de buurt, zoals een maatschappelijk werker, jeugdwerker, wijkagent, of andere personen die zich bezighouden met mensen in probleemsituaties. Een overzicht van sleutelfiguren en vragen vind je op de pagina over buurtonderzoek.
Er zijn mensen die op grond van hun ervaring of een bepaalde deskundigheid, goed ingeschakeld zouden kunnen worden. Hoe gerichter ze gevraagd worden, des te beter dit lukt. In deze stap ga je twee dingen na. Allereerst denk je na waarvoor je gemeenteleden concreet zou willen inschakelen. Daarbij betrek je ook eventuele nieuwe activiteiten die je zou willen ontplooien. Daarnaast kijk je welke specifieke gaven in de gemeente aanwezig zijn en hoe je die zou kunnen inzetten voor de bloei van de buurt en van de gemeente.
Nu gaat het erom keuzes te maken, want alles kan niet tegelijk! Dat vraagt om het stellen van prioriteiten voor nu en de nabije toekomst. Daarbij kun je onderscheid maken in:
Wanneer het diaconale plan klaar is, kan dit worden besproken met de kerkenraad. Zo worden alle ouderlingen en de predikant geïnformeerd over het diaconale werk.
Deel jullie plannen ook met de gemeente. Zo krijgt het diaconaat goed de aandacht. Je kunt het meenemen in het bezoekwerk en de contacten die je als diaken met gemeenteleden hebt. Organiseer een diaconale avond. Schrijf er iets over in het kerkblad. Verwerk bijvoorbeeld bepaalde onderdelen van het plan tot korte artikeltjes of facebook berichten.
Met het plan dat er nu ligt, kun je nog niet echt aan de slag. De eerder gemaakte keuzes moeten nog worden omgezet in concrete en kleinere stappen en activiteiten, die nodig zijn om de gemaakte plannen handen en voeten te geven. Maak daarom een stappenplan, waarin je in detail beschrijft wat er gebeuren moet, welke middelen daarvoor nodig zijn en wie daarbij welke taken heeft. Zorg dat het stappenplan regelmatig aan de orde komt in de diaconievergaderingen.
Sinds kort werken we als diaconie met een beleidsplan. Een verademing! Het is nu zoveel makkelijker om hoofd- en bijzaken te scheiden.
Evaluatie helpt je om plannen bij te stellen. Ook kun je iets ontdekken van de richting die God daarin wijst. Plan daarom bewust evaluatiemomenten in.
Je kijkt dus niet alleen terug, maar ook vooruit. En daarmee begint een nieuwe cyclus, op weg om een volgende droom te verwezenlijken!
De keuzes die je maakt hebben ook financiële gevolgen. Beschrijf deze in het diaconale plan. Geef aan welke financiële keuzes je als diaconie hierin maakt. Als je meer betrokken wilt zijn bij de nood in de samenleving, stel dan duidelijke criteria op voor van financiële ondersteuning. Maak duidelijk hoe je omgaat met je financiële buffer. Welke verdeling streven jullie na als het gaat om diaconaal werk in de eigen gemeente, diaconaat ten behoeve van de buurt en samenleving dichtbij en diaconaat wereldwijd?