Zo nu en dan komt de vraag naar boven: gebruiken we bij het avondmaal een grote beker of kunnen we ook kleine cupjes gebruiken? Deze vraag speelde in 2009 tijdens de Mexicaanse griep. En met het Coronavirus is deze vraag opnieuw actueel geworden. Want de kerk staat midden in de samenleving en heeft daardoor ook een verantwoordelijkheid. Kunnen we als kerk wellicht bijdragen aan een beperking van het besmettingsgevaar van het corona virus? En wat betekent dit mogelijk voor het gebruik van een gemeenschappelijke avondmaalsbeker?

De ene beker

Het is in veel gemeenten de gewoonte om bij het Avondmaal te drinken uit die ene beker. Het drinken uit één en dezelfde beker schept een band. Het is een mooie symboliek die laat zien dat een groep mensen bij elkaar hoort. Maar betekent dit dat bij het Heilige Avondmaal altijd uit één beker gedronken moet worden om deze band te onderstrepen?

In de praktijk wordt in veel gemeenten al uit meerdere grote bekers gedronken. Het vieren van het avondmaal met vijfhonderd gemeenteleden die uit dezelfde beker drinken gaat anders wel erg lang duren. Blijkbaar doet het gebruik van meerdere grote bekers geen afbreuk aan de onderlinge verbondenheid.

Hoe belangrijk is die ene beker, die in feite al niet een beker is? Voor sommigen doet een viering met kleine bekertjes afbreuk aan een gevoel  van de gemeenschap rond het avondmaal. Toch wordt de gemeenschap die we met elkaar hebben, niet bepaald door het feit of we allemaal uit één beker drinken. Ten diepste gaat het om de inhoud van wat we vieren. Eén grote beker, meerdere grote bekers of kleine bekertjes, het gaat om het geloof en het vertrouwen in Jezus onze Heer. Dát vieren we! Dat delen we. Dat kun je symboliseren met een of meer grote bekers. Het kan ook met kleine cupjes. Om de onderlinge verbondenheid te onderstrepen, kun je bijvoorbeeld met alle gemeenteleden gelijktijdig de wijn drinken.

Angst

De keuze voor kleine bekertjes kan de vraag opwerpen of we niet teveel stem geven aan angst? We leven immers in een samenleving die risico’s zo veel mogelijk wil uitbannen. In hoeverre staat het belang van onze veiligheid in deze discussie voorop? Het is goed om het daarover met elkaar te hebben. Dat is een reële vraag, want dit kan zeker een rol spelen. Het is daarbij ook goed om je te realiseren dat het met een doek schoonvegen van de beker nadat iemand eruit gedronken heeft, geen bescherming biedt tegen de overdracht van virussen.

Voordelen

Het gebruik van kleine cupjes heeft ook voordelen. Er zijn namelijk gemeenteleden die vanwege het feit dat er uit een gezamenlijke beker wordt gedronken niet deelnemen aan het Avondmaal. Omdat ze zich zorgen maken over het mogelijk besmettingsgevaar voor henzelf. Of omdat ze zelf een risico zijn voor anderen. Door allemaal uit kleine bekertjes te drinken, kunnen ook deze gemeenteleden meevieren en zo samen met ons de gemeenschap rond het kruis beleven. Dit kan een manier zijn om in christelijke vrijheid rekening met elkaar te houden.

Daarnaast zijn er gemeenteleden die liever geen alcoholische dranken willen nuttigen. Zelfs een slokje wijn tijdens de viering van het Heilig Avondmaal kan voor hen te veel zijn. De kleine bekertjes kunnen worden rondgedeeld op een tree zoals die op de foto is afgebeeld. Door bijvoorbeeld de bekertjes in de middelste ring te vullen met druivensap, kan ieder lid zelf de keuze maken voor druivensap of wijn.

Samen eten en drinken

Meerdere grote bekers aangevuld met kleine cupjes, of helemaal overgaan op kleine bekertjes? Er is voor beide wat te zeggen. De viering hangt principieel ook niet af van de wijze van uitdelen. Het gaat om het samen eten en drinken van het brood en de wijn tijdens de maaltijd van de Heer. In verschillende delen van de wereld bestaat al lang het gebruik om een soort schalen rond te delen met een heleboel glaasjes erin. In het kader van duurzaamheid hoeven dat zeker geen cupjes van recyclebaar plastic te zijn. Er zijn ook varianten met glas of van roestvrij staal die na de viering zo in de afwas kunnen.