Omzien naar vreemdelingen is een opdracht die God al vanaf het begin aan zijn kerk heeft gegeven. Deze opdracht komt veelvuldig in zowel het Oude als het Nieuwe Testament naar ons toe. Het feit dat het één van de werken van barmhartigheid is (Mat 25:35) onderstreept nog een keer duidelijk hoe serieus God hierover is! Hij wil dat wij ons blijven herkennen in de positie van de vreemdeling. Die herkenning zal onze omgang met vreemdelingen stempelen. Bovendien zijn onze vrijheid, onze vrede, onze welvaart, al onze persoonlijke bezittingen geen verworven rechten, maar blijk van Gods genade. God let dan ook scherp op hoe zijn kerk vreemdelingen behandeld. Weerspiegelen we in ons handelen onze God, die vreemdelingen zo nadrukkelijk in bescherming neemt?

De Thuisgevers

De Thuisgevers zet zich in voor tijdelijke huisvesting van vluchtelingen met een verblijfsvergunning (statushouders). Samen met kerken, andere maatschappelijke organisaties en bedrijven sporen ze leegstaande panden op die ze geschikt maken voor tijdelijke huisvesting. Ook zorgen ze voor extra begeleiding door buddy’s. Zo draagt de Thuisblijvers een steentje bij aan het oplossen van de opvangcrisis.

Pastorie GKv Rotterdam Delfshaven

Zo wordt de pastorie van de voormalig Gereformeerde kerk vrijgemaakt in Rotterdam Delfshaven ingezet als woonruimte voor statushouders, vanuit het verlangen om zorg te dragen voor de mensen om ons heen. De kennis en ervaring van de Thuisgevers heeft hierbij goed geholpen.

Meer over de thuisgevers Lees meer over Rotterdam Delftshaven

Bespreek het als gemeente

Help gemeenteleden om na te gaan wat de Bijbel zegt over het omgaan met vluchtelingen via preken of kringmateriaal. Moedig hen aan om hun hart te openen voor de nood van mensen die bij ons aankloppen. Stimuleer kringen in je gemeente om samen te bespreken wat ze kunnen doen om te helpen en wijs zelf ook op concrete mogelijkheden om in actie te komen. Organisaties als Gave en Vluchtelingenwerk zijn altijd op zoek naar ‘maatjes’ voor mensen die hier mogen blijven. Breng daarnaast de situatie van vluchtelingen wereldwijd in gebed en bid voor humaan beleid.

Met elkaar in gesprek

In drie praktische Bijbelstudies ga je met elkaar in gesprek om te ontdekken wat God hierover zegt en om de handen uit de mouwen te steken.

Bijbelstudies Gesprekshandleiding

Steun organisaties

Ondersteun organisaties die ter plekke hun handen uit de mouwen steken. Denk aan Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen of EO-Metterdaad. Ook organisaties die in crisisgebieden in het Midden-Oosten en Afrika hulp verlenen kunnen die hulp goed gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan Tear en Medair.

Creëer draagvlak

Er zijn locaties nodig waar de vluchtelingen kunnen worden opgevangen. Ga als plaatselijke kerken, bij voorkeur via een Diaconaal Platform, in gesprek met de burgerlijke gemeente over de mogelijkheden voor opvang in de eigen plaats. Laat daarbij zien wat kerken kunnen en willen betekenen in de ondersteuning van deze vluchtelingen.

In het AZC

Mensen die in Nederland asiel aanvragen krijgen van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) opvang in een van de circa 50 asielzoekerscentra (AZC) in Nederland. Vluchtelingen in een AZC hebben behoefte aan activiteiten om hun lange dagen te vullen. Als je iets wilt organiseren, overleg dan vooraf met de opvanglocatie en informeer welke activiteit gepast is. Als er al contact is met vluchtelingen, kun je hen ook vragen waar behoefte aan is. Schakel hen ook zoveel mogelijk zelf in bij het organiseren van een activiteit.

Micha Young

Daarnaast heeft Micha Young voor jongeren een speciale vluchtelingeneditie gemaakt. Meer informatie vind je hier.

Micha Young

Samen eten is een mooie manier om vluchtelingen te spreken en hen een leuke avond aan te bieden. Veel kerken hebben ervaring met het organiseren van maaltijden en hebben er ruimte voor. Het koken kan worden gedaan door vrijwilligers, samen met de vluchtelingen. Nodig ook gemeenteleden uit voor de maaltijd, zodat een mooie mix ontstaat van gemeenteleden en gasten. Zorg ervoor dat de vluchtelingen worden opgehaald en aan het einde van de maaltijd weer worden teruggebracht.

Hulp bij inburgeren

Als asielzoekers een verblijfsvergunning krijgen, verhuizen ze naar een gemeente ergens in Nederland. Daar hebben ze vooral behoefte aan hulp bij het integreren in onze samenleving. Naast de inzet vanuit de burgerlijke gemeente en organisaties als VluchtelingenWerk, kun je als kerk ondersteunen met bijvoorbeeld maatjesprojecten en taallessen. Daarnaast kun je mensen het gevoel geven dat ze welkom zijn en erbij horen. Organiseer bijvoorbeeld een welkomstmaaltijd of neem hen mee naar activiteiten die worden georganiseerd.

Je weg vinden in de Nederlandse samenleving is niet altijd eenvoudig. De ervaring leert dat schulden bij nieuwskomers snel zijn gemaakt. Allerlei kosten komen in korte tijd op hen af: hun woning moet worden ingericht, er zijn wellicht kosten voor gezinshereniging en er dreigt een schuld als het inburgeringstraject niet slaagt. Als asielzoekers eenmaal een status hebben, moeten zij zelf hun verzekeringen regelen. Via maatjes kun je (ook vanuit de kerken) de mensen hierin begeleiden.

Rechten en plichten

In Nederland hebben asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning verschillende rechten en plichten. Hoe dat precies zit, lees je in de factsheet ‘Welke rechten en plichten hebben asielzoekers en vluchtelingen in Nederland’.

Mensen zonder geldige papieren worden ‘ongedocumenteerden’ genoemd. Zij hebben in Nederland weinig rechten en zijn kwetsbaar. Maar helemaal zonder rechten zijn ze niet.

Handreiking kerkelijk beleid en asielzoekers

Kerken krijgen te maken met asielzoekers, die op hun beurt verwikkeld zijn in procedures met de overheid. Hoe ga je daar als kerk mee om? Een aantal overwegingen geeft richting aan de hulp van kerken aan asielzoekers.

Download handreiking

Praktisch

Wat kun je persoonlijk doen?

  • Allereerst bidden voor de mensen die het betreft en voor een humaner beleid.
  • Daarnaast kun je met gemeenteleden zogenaamde wakes bijwonen. Deze wakes vinden eens in de maand plaatsvinden bij de detentie- en uitzetcentra. Nederland heeft vier detentiecentra voor vreemdelingen, Alphen aan de Rijn, Zeist, Schiphol-Oost en Zestienhoven. Een groep van verschillende organisaties en vrijwilligers gaat dan naar één van de centra om daar stil te staan bij het strenge vreemdelingenregime.
  • Bekijk de film Exit en de ZEMBLA uitzending ‘De gevangenen van gebouw 4’ om een beter beeld te krijgen.
  • Teken de petities van Amnesty International en/of vluchtelingenwerk.
  • Laat je stem horen bij lokale politieke partijen. Zij kunnen daarmee de fracties in de kamer weer steunen.
  • Steun organisaties die zich inzetten voor alternatieven.
  • Kom je schrijnende situaties tegen van vreemdelingen detentie? Geef deze dan door via het meldpunt vreemdelingendetentie. Daardoor komt er steeds meer openheid over de situatie rondom vreemdelingen detentie.

Relevante organisaties

Stichting INLIA – www.inlia.nl

Het Internationaal Netwerk van Lokale Initiatieven ten behoeve van Asielzoekers is een organisatie die zich inzet voor het bieden van hulp aan asielzoekers in nood. INLIA biedt onder andere voorlichting en ondersteuning bij de zorg voor asielzoekers in nood

Stichting GAVE – www.gave.nl

Gave begeleidt plaatselijke christenen vanuit de kerken bij het werk onder asielzoekers en is op diverse andere manieren actief in het leggen van contacten tussen Nederlandse christenen en asielzoekers.

Stichting Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt www.stichtinglos.nl

Stichting LOS is sinds 2003 het kenniscentrum voor mensen en organisaties die hulp bieden aan migranten zonder verblijfs­vergunning (‘ongedocumenteerden’). Zij zet zich in voor de basisrechten van deze migranten en hun kinderen.

Basisrights.nl

Zonder papieren betekent niet zonder rechten! Deze site beschrijft de basisrechten voor ongedocumenteerden in Nederland.

Bijbelvereniging.nl

Via de bijbelvereniging zijn gratis bijbels in diverse talen verkrijgbaar, waaronder Grieks, Hongaars, Italiaans, Kirgizisch, Koerdisch, Oezbeeks, Pools, Russisch, Spaans en Tadzjieks. Bijbels in deze talen kunnen worden aangevraagd op www.bijbelvereniging.nl via ‘Gratis Bijbels bestellen’ > ‘Opmerkingen’.

 

De bijbel over vluchtelingen

Omzien naar vreemdelingen is een opdracht die God al vanaf het begin aan zijn kerk heeft gegeven. Deze opdracht komt veelvuldig in zowel het Oude als het Nieuwe Testament naar ons toe. Het feit dat het één van de werken van barmhartigheid is (Mat 25:35) onderstreept nog een keer duidelijk hoe serieus God hierover is! Hij wil dat wij ons blijven herkennen in de positie van de vreemdeling. Die herkenning zal onze omgang met vreemdelingen stempelen.  Weerspiegelen we in ons handelen onze God, die vreemdelingen zo nadrukkelijk in bescherming neemt?

Bijna zo lang als de wereld bestaat, zijn er mensen op de vlucht. Adam en Eva waren de eerste vluchtelingen, toen ze niet langer in het Paradijs mochten wonen. Totdat Jezus terugkomt zal dit zo blijven. In de Bijbel komen we veel verschillende vluchtelingen tegen.

  • Abraham, Isaäk en Jakob zijn alle drie tijdens hun leven gevlucht vanwege hongersnood (Gen. 12:10, 26:1, 42:1-2). We zouden hen nu economische vluchtelingen noemen.
  • Mozes is gevlucht omdat hij een Egyptenaar had gedood (Ex. 2: 11-15). Net als David is hij een voorbeeld van een politieke vluchteling.
  • Jezus is de meest bijzondere vluchteling in de Bijbel. Als baby moest Hij vluchten naar Egypte (Mat. 2: 13-15). Aan het einde van Zijn leven vluchtten zijn volgelingen bij Hem vandaan. Zelf gaf Jezus zich vrijwillig over aan de soldaten die Hem zochten.
  • Na Jezus’ dood werden de ontstane christengemeenten vervolgd en verstrooid (Hand. 8:1).

Doordat mensen vluchten of om andere redenen migreren ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor de verspreiding van het Evangelie.

Als eerste reist het Evangelie met mensen mee naar anderen, zoals dat nu bijvoorbeeld in de zending gebeurt.

  • Het dienstmeisje van Naäman vertelt over de profeet in Samaria (2 Kon. 5: 2-4).
  • Naömi vertelt in Moab haar schoondochters over haar God (Ruth 1:16).
  • De verstrooide eerste christelijke gemeente trekt de wereld in en verkondigt het Evangelie (Hand. 8:4).

Als tweede trekken vreemdelingen naar plekken met mensen die het Evangelie al kennen.

  • Salomo bidt voor de vreemdelingen in Israël (2 Kron. 6: 32-33), hele volken zullen in Jeruzalem op zoek gaan naar de Here God (Zach. 8: 20-22).
  • De kamerling hoort het Evangelie op de terugreis vanaf Jeruzalem (Hand. 8: 27-28).

God vraagt van ons zorgzaam te zijn voor vreemdelingen. “En wanneer een vreemdeling bij u in uw land verblijft, zult u hem niet onderdrukken. Als een onder u geboren Israëliet zal u de vreemdeling gelden, die bij u verblijft; u zult hem liefhebben als uzelf, want u bent vreemdeling geweest in het land Egypte: Ik ben de HEERE, uw God.” (Lev. 19: 33-34, zie bijvoorbeeld ook Deut. 10:17-18, Ez. 47:21-23).
Jezus vertelt zelf ook over vreemdeling zijn. Het goede dat je voor je naaste doet, ziet Jezus alsof het voor Hemzelf gedaan is. Hierbij hoort ook het onderdak verlenen aan de vreemdeling (Mat. 25:25-36). Sommigen hebben hierdoor onwetend engelen geherbergd (Hebr. 13:2).