Niet iedereen houdt van koffie. Zeker niet van een espresso. Ik wel. Espresso gaat bij mij in een voorverwarmd kopje. Want dat komt de smaak ten goede. Ik moest hieraan denken tijdens een retraite die ik met een groep predikanten had in Abdij Koningshoeven.
Voor wie nooit in een klooster is geweest, eerst een schets van de wereld binnen de kloostermuren. Het is er stil. Zeven keer per dag gaan de broeders naar de kapel. Wij gaan met hen mee. De eerste viering is om 4:15 in de morgen. De eerste woorden die klinken zijn ‘Heer open mijn lippen en mijn mond verkondigt uw lof.’ We zingen veel psalmen. En na elke psalm brengen we de lof aan de Vader, Zoon en heilige Geest. En verder zingen we enkele geestelijke liederen en zijn er lezingen uit de heilige Schrift of een ander geestelijk boek. Er wordt voorbede gedaan voor de wereld buiten de kloostermuren. We sluiten de dag af met een gebed om vergeving van onze zonden. Het is dan iets na 19:30. Voor de broeders begint dan het grote zwijgen. Dat duurt tot het ‘voormiddaggebed’ (ongeveer om 8:00u). Dan beginnen zij met hun werk. Zo gaat dit, dag in dag uit. Zon- en feestdagen uitgezonderd, want dan ligt alleen het werk stil. Een leven in toewijding van gebed, meditatie en arbeid.
Ja, werken doen ze ook. Er wordt van alles gemaakt: kaas, bier (La Trappe), brood, chocolade, jam, honing. En op het kloosterterrein is een grote biologische zuiveringsinstallatie waarmee het afvalwater van de brouwerij wordt gezuiverd. Het wordt gebruikt om de verdroging van de omgeving tegen de gaan en de flessen in de brouwerij te spoelen. Bidden en werken gaan hand in hand.
Samen met een groep predikanten leef ik 72 uur in het gebedsritme van de broeders. Ik zing mee, al ken ik de melodie zelden. Ik sta op en buig als we de Drie-enige God de lof brengen. De vaak compact formuleerde teksten in de liederen en lezingen kennen een grote diepgang. Het is onmogelijk alle woorden met volle aandacht tot je te nemen. En dat vind ik prima. Ze zijn als een espresso. En ik drink ook geen honderd espresso’s op een dag. Dus ik kies er een paar uit.
Twee teksten gaf ik bijzonder aandacht. Psalm 131 en Johannes 15. Ze kwamen voorbij in de lezingen. Ik nip eraan, proef de woorden en overdenk ze in stilte. In mijn kamer hangt een replica van de icoon ‘Moeder Gods van Vladimir’. Een kind op de arm van zijn moeder. Ik proef van de smaak van tevredenheid en geborgenheid. De dichter heeft zijn ziel tot rust gebracht. Hij jaagt geen dingen meer na die niet van hem zijn. Dit smaakt goed. Ik neem nog een slokje en verken de liefde van Jezus. Zijn oproep daarin te blijven, Hem te gehoorzamen brengt mij bij de toon van de vreugde naar voren. De vreugde die Jezus ons wil geven.
Ik zie het kind in de armen van zijn moeder. Ik herinner mijn gemis aan rust en vrede die van de moeder uitgaat. Ik proef mijn intenties, dromen en teleurstellingen en kijk naar het kind. De moeder wordt Vader, het kind de Zoon. Ik zie vrede en vreugde. Er klinkt een lied.
Zo grijpt dan goede moed, God zal u niet begeven.
Hij gaf u lijf en leden, Hij geeft u vlees en bloed.
(…)
Zo zal het zijn voortaan, dat gij met al uw daden,
voor God en zijn genade leeft uit de dood vandaan.
Als ik na de retraite weer thuis ben, zit er een pakketje in de brievenbus. Ik heb een afdruk laten maken van een foto van de moeder Gods van Vladimir. Als herinnering aan de espresso uit het klooster. In gedachten hoor ik de broeders Psalm 64 zingen:
Hij die rechtvaardig leeft, vindt zijn geluk in God, weet zich in Hem geborgen; Hun vreugde mogen vieren, als wie op recht van hart zijn.
Probeer vandaag een persoonlijk ‘espresso moment’ te creëren. Proef de woorden van een Bijbelvers, luister intens naar een mooi lied of kijk naar een kunstwerk. Wat ontdekt je over jezelf en over het verlangen van God?
Deze blog is geschreven door Klaas Quist.
Begin september is er een tweede predikantenretraite. Er zijn nog beperkt plekken beschikbaar, dus neem snel contact op als je zelf wilt ervaren waar Klaas over schrijft.