Aanstaande zondag begint een nieuw kerkelijk jaar. Vier zondagen van Advent, vol van de verwachting van de Heer. Eind november en begin december staan ondertussen ook in het teken van Sinterklaas en zijn pieten. En dan is er ook nog de vraag hoe koud het winterseizoen zal worden en hoe hoog de gasrekening.
Vraag: waardoor wordt jouw beleving van de tijd gestuurd?
Het jaar rond
Black Friday bracht me op het idee om het reclamejaar eens op een rijtje te zetten. Lees even mee (en vul rustig aan, want ik probeer het overzichtelijk te houden):
januari met blue monday en vakantiebeurs – wintersport en carnaval in februari – paaseitjes, geel voorjaarspul en brunchrecepten in maart en april – make new memories-zomervakantietips in de voorzomer – last-minutes in juli en augustus – pepernoten vanaf begin september – oktober-woonmaand in de herfst – griezelen rond 1 november –sinterklaascadeaureclame vanaf half november – kerstdiner, kerstkleding, kerstversiering en zo voort in december, afgerond met vuurwerk.
En dan heb ik de ‘nieuwste mode’ en de ‘nieuwste gadgets’ nog gemist, net zoals de sale in voorjaar, midseason, najaar en winter. Ook input van influencers heb ik gemakshalve even laten schieten.
Seculiere liturgieën
De filosoof James K.A. Smith benadrukt dat alles wat we in het dagelijks leven meekrijgen iets met ons doet. Niet alleen als we ons er door laten beïnvloeden maar minstens zo veel als we er ons niet van bewust zijn. Hij heeft het dan, heel veelzeggend, over liturgieën, seculiere liturgieën. Daarmee bedoelt hij allerlei culturele gewoontes en praktijken [1] .
Meestal ben je je er niet van bewust. Het gaat niet allereerst om dingen die wíj doen omdat we ervoor kiezen – maar om dingen die iets mét ons doen. Ze vormen ons, ze vormen ons verlangen. Als er één tak van sport is die de kunst om ‘iets met de mens te doen’ tot op grote hoogte beheerst dan is het wel de commercie en de reclame.
Het is van groot belang, zegt Smith, om oog te krijgen voor dit soort seculiere liturgieën. En om er welbewust christelijke liturgieën tegenover zetten. Niet zozeer om het seculiere te neutraliseren, dat ook, maar vooral om je innerlijke verlangen zo te laten vormen dat het steeds meer op het goede wordt gericht, de aanbidding van God. Want, zegt hij, je dagelijks leven en je alledaagse gewoontes tonen wat je diepste verlangen is.
Opnieuw: het jaar rond
Wat zijn dan die christelijke liturgieën? Die hoef je echt niet zelf te bedenken, zegt Smith. In de loop van de tijd zijn er zoveel ontstaan, beproefd en gelouterd – je kunt zo invoegen. Het kerkelijk jaar bijvoorbeeld: een van de krachtigste culturele praktijken van de kerk, de eeuwen door. Het volgen daarvan doet je welbewust in de tijd staan, vanuit het grote verhaal van de Bijbel. Je wordt er door gevormd, jaar na jaar. Het doet je oefenen in het gelovig dagelijks leven, seizoen na seizoen. Het leven van elk ´nu’ wordt steeds weer (en steeds meer) leven in het licht van Gods geschiedenis met mensen, iedere dag opnieuw. Die geschiedenis is nooit een voldongen feit, dus lééf die geschiedenis!
Aanstaande vrijdag is het Black Friday. Aanstaande zondag begint de tijd van Advent. Op allerlei manieren wordt onze beleving van de tijd gestuurd, simpelweg doordat onze aandacht wordt getrokken, doordat wij aandacht aan iets besteden. Waardoor wordt jouw beleving van de tijd gestuurd? Waardoor laat jij je vormen? Wat wil je dat zichtbaar wordt in je alledaagse leven en je alledaagse gewoontes?
Vervang welbewust het zwart van Black Friday door het paars van Advent. Want alleen die kleur neemt je bij de hand en brengt je bij het stralende, witgouden wonder van Kerst.
Een gezegende Advent gewenst!
Materiaal dat je daarbij help, thuis én in de kerk, vind je hier: